Çocukları Telefonlar Kullanmasın
Resim, çocuğun kendince düzenlemeye çalıştığı karmaşık dünyasını açıklayış biçimi ve zihinsel gelişimin göstergesi sayılabilir. Çocuk resimlerinin başlıca önemi, çocuğun düşünce şeklini ve içeriğini yansıtmasıdır. Burada önemli olan görsel olarak yansıtılan konunun ne ifade ettiğidir.
Resim etkinliği çocuklar için sözsüz bir dil niteliğindedir. Gelişimsel olarak henüz sözlü becerilerde yeterli yetkinliğe ulaşamamış olan çocuklar için resim yoluyla duygu ve düşüncelerin dışa dökülmesi çok daha kolay bir yoldur. Çocuklar için bir etkinlikten daha fazlası olan resimler hem düşünme şeklini hem de düşüncelerin içeriğini yansıtır.
Bir iletişim aracı olarak resim; çocuğun zekâ, kişilik, yakın çevre özellikleriyle iç dünyasını yansıtmaya yarayan bir ifade aracı olarak da büyük önem taşır. Çizimler, zihinsel imgenin kâğıt üzerine yansıması olarak görülmektedir.
Aynı zamanda eğlenceli ve ilgi çekici bir aktivite olması nedeniyle resim yapmak çocukların merak duyduğu, tekrar tekrar yapmak istediği bir davranıştır. Tüm bu nedenlerle çocuk resimleri, çocukları tanımak ve psikolojik analiz yapmak için oldukça değerli kaynaklardır ve psikiyatride önemli bir teşhis aracını oluşturur.
Çocukların anlamlandırdıkları medyayı tespit edebilmek için çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan ele almak istediğim yöntem; resim çizimi.
Çocukların çizdikleri şeyler; kişilikleri, tecrübeleri ve hisleriyle yakından ilişkilidir. Çocuğun yaptığı resimlerin; iç dünyasını yansıttığı, duyguların dışa vurumu olduğu, kişiliği ve psikolojik durumu hakkında fikir verdiği bilinmekte, çocuğun resimle fikir ve gözlemlerini görselleştirdiği düşünülmektedir.
Bu hususta yapılan bir araştırmada, çocukların gerek kitle iletişim araçları gerekse sosyal çevreleri aracılığıyla zihinlerinde nasıl bir algı oluştuğunu tespit etmek amacıyla, 15 Temmuz darbe girişimi çocuklara sorulmuş ve resim çizmeleri istenmiştir.
Araştırma bulgularına baktığımızda çocukların; milli birlik, beraberlik, halk, zafer, kutlama temaları işlediği; tank, bayrak, cami, asker, sivil halkın tankların önüne geçmesi, Şehit Astsubay Kıdemli Başçavuş Ömer Halisdemir gibi simgeleri resmettikleri görülmüştür.
Bu bağlamda bende araştırmamın hedefi olarak Medyanın çocuklar üzerindeki algısı konusunu ele aldım ve Bolu Merkez Mehmet Akif Ersoy İlköğretim okulu 1-G sınıfı çocuklarıyla birlikte araştırma projemi yürüttüm. 28 öğrencinin bulunduğu sınıfa öncesinde çeşitli sorular sorarak, çocuklara cep telefonu sizin için ne ifade ediyor sorusunu resim çizerek yanıtlamalarını istedim.
Çizilen resimlerin analizlerini yaptığımda ulaştığım bulguları kategori şeklinde inceleyelim.
OYUN KATEGORİSİ: çeşitli oyun simgeleri, oyunlardan belirli sahneler çizildiğini görüyoruz. Bu çizilen oyunların yarısı uzmanların sürekli ebeveynleri uyardığı çocukların bu oyundan uzak durmalarını söylediği; ROBLOX. Sınıftaki 28 öğrencinin yarısından fazlası bu oyun hakkında bilgi sahibi, yarısı da bu oyunu oynuyor.
İLETİŞİM KATEGORİSİ: çizilen resimlerin bazılarında arama veya mesajlaşma uygulamalarının simgeleri bulunuyor. Çizdiği resimde sadece arama, mesaj, kamera simgesi bulunan 2-3 öğrenciyle birebir sohbet ettiğimde şu bilgiye ulaştım; ebeveynleri denetiminde ve süreli olarak telefonla zaman geçiriyorlar, telefonun iletişim amacının eğlence amacına ağır bastığını biliyorlar.
MARKA KATEGORİSİ: Resimlerin birçoğunda çocukların direkt telefon, tablet veya bilgisayarın üzerine marka yazıldığına şahit oluyoruz. Bunu ben, reklamların etkisi olarak yorumluyorum. 4 öğrencinin de spesifik olarak pahalı bir markayı belirttiğini görüyoruz. Insanların bu markaya çok anlam yüklediğini ve son zamanlarda pahalı telefon kullanmanın bir statü haline gelmesi çocukların dikkatinden kaçmamış diyebiliriz.
SOSYAL MEDYA KATEGORİSİ: Instagram, youtube, tiktok gibi uygulamaları resimleyen öğrenciler, ailelerinin bu uygulamaları kullandığını ve ebeveynlerinin denetiminde bu uygulamalarda kendilerinin de zaman geçirdiğini belirtmişlerdir. Içerisinde bulunduğumuz dijital çağda çocukları sosyal medyadan tamamen soyutlamayabilirz ama onlara sosyal medyayı doğru kullanma konusunda rehberlik etmeliyiz.
Öğrencilerle çizim sonrası yaptığımız muhabbet kısmında onlara şu soruyu sordum; çizdiğiniz resimler dışında telefonu ne için kullanırız?
Gelen cevaplar tam da olmasını istediğimiz gibi; acil durumlarda çağrı yapmak, mesajlaşmak, konum bilgisi için kullanmak, internette arama yapmak, fotoğraf çekmek, özlediğimiz birini aramak, özel günlerde uzakta olan sevdiklerimizi aramak.
Burada şunu çok rahat görüyoruz ki “telefon dediğimizde aklınıza ne geliyor?” ve “telefonu ne için kullanırız?” soruları arasındaki ayrımı çok net yapabiliyorlar.
Telefonu eğlence aracı olarak kullanacakları zamanı onlara tanımalıyız. Ama dikkat edelim çocuklarımız telefonu kullansın, telefon çocuklarımızı değil.
Elif Peker
