Bolu Belediyesi, kendi yaptırmadığı Necip Fazıl Kültür Merkezi’nin adını bir anda -nedendir bilinmez- değiştirmeye karar verince muhataplarının “necip” ve “fazıl” kelimelerinin mânâ âleminden bîhaber, yani habersiz olduklarına karar verdim. İnsan en azından bu kelimelerin hatırına necip ve fazıla kıymazlar, değil mi ya…?
Necip kelimesi (ﻧﺠﻴﺐ), Arapça bir sıfat olarak “necābet” “soylu olmak”tan gelir. Dolayısıyla mânâsı, “soylu, asil”dir. Dahası bu kelime sıfat olarak gerçek mânâsını ise “Necip Türk Milleti”nde bulmuştur. Hâlâ bundan bîhaber, yani habersiz olunması ne kötü, değil mi…? Hatta kelimenin “necibe” suretinde bir de müennes şekli de vardır ki kadını ve erkeği ile ayırt etmeksizin aslında herkesi “asil” ve “soylu” yapar. Bundan da bîhaber, yani habersiz olunması ne kötü, değil mi…?
Şimdi de gelelim fazıla. Aslında dananın kuyruğu tam da burada kopacak!
Fazıl kelimesi (ﻓﺎﺿﻞ) de yine bir sıfat olarak Arapça “fażl – faḍl” “fazîlet sâhibi olmak”tan gelir. Bu sefer de necip ile “asil” ve “soylu” olan insanı fazıl kelimesi, “ahlâkı, ilmi ve sâhip olduğu meziyetler bakımından üstün (kimse), fazîlet sâhibi, erdemli, fazîletli” yapar. Dolayısıyla “necip” ve “fazıl” olmakta aslolan “fazıl” olmaktır. Zira necip kelimesi Kur’ân’da geçmez. Fakat fazıl olmak söz konusu olduğunda Rabbimiz bizi Bakara Suresi’nin 237. âyetinde “Birbirinize fazıl ve lütufkâr davranmayı ihmal etmeyin. Şüphesiz Allah, bütün yaptıklarınızı görmektedir” buyurarak uyarmaktadır.
Yine fazıl kelimesi de tıpkı necip kelimesinde görüldüğü üzere, “fazıla” suretinde müennes bir şekle de bürünür. Yani yine aynı kadın ve erkeği bu sefer doğrudan Ku’rânî fazilet potasında kaynaştırıp “bir” eder. Onun için Türkler, “millet-i fazıla”, yani faziletli millettir.
Yukarıdan beri iyice dikkat edilirse, necip necibeyi; fazıl da fazılayı “kabl” eder; âdeta necibi fazıla da “kalb” eder. Esasında ise kadın ve erkek herkesi necip ve fazılda “bir” eder.
O halde, necip veya fazıl olmak, hiç kolay değildir. Necip fazıl olmaksa zaten asla mümkün değildir!
Necip fazıl olun; necip ve fazıl kalın efendim…
