Nevruz bayramı Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan gibi bağımsız Türk Devletlerinde kutlandığı gibi, henüz bağımsızlığını kazanamamış, İran Türkleri, Uygur (Doğu Türkistan) Türkleri, Makedonya, Bulgaristan, Yunanistan ve Kosova’da yaşayan Türkler, Altay, Hakas, Başkurt, Karaçay-Malkar, Kırım, Gagauz ve Nogay Türkleri arasında bütün canlılığı ile yaşatılmaktadır.
Türk Devlet ve toplulukları içerisinde Nevruz geleneğinin resmî bayram olarak ve en canlı şekilde kutlandığı yerlerin başında Azerbaycan gelmektedir. “İran’da ve Türkî Cumhuriyetlerde Nevruz, Hıdırellez, Ergenekon, Ulusun Ulu Küni gibi adlarla anılan bu bayram Sümer’de A-ki-til, Akadlar’da Akitu, Babil’de Zakmu, Romanlarda Kakava, Ortodokslarda Aya Yorgi, Katolikler arasında St. Georges, Yahudilikte Pesah olarak bilinir ve ayrıca yeni yılın da kutlandığı kutsal bir gündür.
Nevruz için Makedonya-Ohri Türkleri “14 Mart âdetleri”, Kazakistan’da “ulusun ulu günü ya da Ergenekon günü”, Türkmenlerde Novruz, Özbeklerde Navrız, Altay Türklerinde ise iki üç bin yıldır, “Cılgayak Bayramı”, “Yılbaşı” veya “Kamlık Bayramı” gibi ifadeler kullanılmaktadır.
Gagauz Türkleri farklı olarak ilkyaz yortusu (Şubat’ın son Pazar günü) ile Nevruzu kutlamaktadırlar. Buna “Aziz Lazar Günü” de derler.
İdil-Ural bölgesinde Kreşin Tatarları ve bazı Hıristiyan Türk topluluklarında Nardugan Bayramı dikkatimizi çekiyor. Nardugan bayramı (21 Aralık) ile ilişkilendirilen Ayaz Ata’nın ise Noel Baba adlı efsanevi kişiliğin, Rus mitolojisindeki eş değeri olan Ded Moroz’a dayanan bir figür olduğu, Orta Asya’da Sovyetler döneminde yaygınlaştırıldığı iddia edilmektedir.
