Türkiye Yazarlar Birliği Bolu Şubesi Töreli Türk Edebiyâtı okumalarının 107′ incisi Doç. Dr. Ertuğrul Karakuş’un “Yakup Kadri’nin Ramazan’a Veda’sı: İtiraflar” konulu sohbetiyle devam etti.
E. Karakuş öncelikle “Müslümanlığın çocukluk rüyası” tabirinden anlaşılması gerekeni Y. Kemal’den hareketle misallerle izah etti. Bu tanımlamanın kaynağı Y. Kemal’in bir yazısı olsa da Türk edebiyatında Y. Kadri gibi birçok yazar ve şair için geçerli olduğunu vurguladı. Daha sonra Y. Kadri’nin yetiştiği ortam ve 1870-1890 arasında doğan edebiyatçıların yaşadıkları devir hakkında bilgi verdi.
E. Karakuş, bazı yazarların çocukluklarında yaşadıkları İslamî ortam ve hatıraların tesiriyle, her ne kadar bir müddet özlerinden uzaklaşsalar da, özellikle 1915-1920 arasında bu tesirin etkisinde İslamî duyarlıklı metinler yazdıklarını belirtti. Bunda da, gençliklerinde etkilendikleri Batı medeniyeti algısının Balkan, Çanakkale, 1. Cihan Harbi ve Anadolu ve İstanbul’un işgali gibi nedenlerle çökmesinin tesirli olduğunu belirtti. Yakup Kadri de 1920’de yayınlanan Ramazan’a Veda metninde öncelikle, çocukluğunda Ramazan’a karşı duyduğu samimi duygulardan bahsetmektedir. Hususiyetle de bir küçük camide dinlediği ve bir hoca tatafından devrin değerlendirildiği bir sohbeti hiç unutamaz. Bu sohbette hatip, devrin inanç konusundaki zaaflarindan dolayı Ramazan’ın “Müslümanlardan memnun olmadığı”nı vurgular ve bu Y. Kadri’yi çok etkiler. Ancak bir müddet sonra, gençlik yıllarında yazar bu samimi duygularından uzaklaşıp gençliğin “tepkisel” rüzgarlarına savrulur. Bir çok savaş ve gözyaşının ve İstanbul’un işgalinin ardından yazar gelinen durumu sorgular. Ramazan ve İslami değerlerden uzaklaşmanın, “asr”a, “20.yüzyıl”a ve Batı’ya yönelmenin sonucunda o neslin tam bir “iflas” duygusu yaşadığını vurgular. Y. Kadri’nin Ramazan ve çocukluk hatırası üzerinden yaptığı bu değerlendirmenin 100 yıl sonra günümüz gençliği için de ders niteliği taşıdığını vurguladı.
E. Karakuş sohbetin sonunda, Y. Kadri’nin diğer benzer yazılarını da önümüzdeki programlarda tahlil etmeye devam edeceklerini belirtti.
